فناوری در خدمت محرومیت‌زدایی
حسین کشاورز
توسعه و محرومیت‌زدایی یکی از موضوعات روز دنیاست که همواره مناقشهآمیز بوده است. گاهی نگاه غیراصولی به این موضوع موجب نتایج معکوس شده است. درک درست محرومیت، هدفگذاری، برنامهریزی، تامین مناسب منابع و امکانات، و نظارت بر روند اجرا موجب خواهد شد بیشترین نتیجه، حاصل شود. خرداد ماه شاهد برگزاری نمایشگاه آبادیران، با هدف محرومیت‌زدایی و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق محروم و به کمک شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان در پایتخت بودیم. محرومیت‌زدایی با نوآوری، هدفی است که این نمایشگاه دنبال می‌کند. این نمایشگاه با هدف استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیانی در راستای حل مشکلات مناطق محروم و محرومیت‌زدایی آن‌ها تشکیل شده است.
خبر خوب این که بخش طارم سفلی در قالب نهاد مردمی پیشرفت و آبادانی طارم سفلی در این نمایشگاه نوین کشوری شرکت داشت. حضور در این نمایشگاه فرصتی بود تا ظرفیتها و کمبودهای بزرگترین بخش استان قزوین که از قضا جزو محرومترین نقاط کشورمان نیز هست در معرض دید نخبگان، تصمیمگیران، و شرکت‌های دانش‌بنیان و فنآور قرار گیرد.
نمایشگاه آبادیران در ۵ محور اصلی شامل مسکن؛ کشاورزی و دامپروری و شیلات؛ ماشین‌آلات صنایع کوچک؛ سلامت و بهداشت؛ و فناوری‌های آموزشی بود؛ محورهایی که به خوبی شناسایی شدهاند و بخش طارم سفلی به شدت مبتلا به آنهاست.
در بخش مسکن، هر چند نیاز به نوسازیها وجود دارد ولی در برخی روستاها مانند محمدده، اَردک، پلنگه و… با وجود ظرفیت‌های دیدنی گردشگری مربوط به معماری پلکانی، به دلیل بافت فرسودهی خانهها این روستاها در معرض فاجعهی انسانی در صورت وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله هستند.
در بخش کشاورزی طارم سفلی، ظرفیت‌های عظیمی در تولید زیتون، انار، زغال اَخته، گیاهان دارویی و سایر محصولات باغی وجود دارد ولی مشکلاتی در فرآوری مناسب با ارزش افزودهی بالا، بستهبندی، و برندینگ وجود دارد. در بخشهای کوهستانی، دامپروی، ظرفیت خوبی است ولی به دلیل عدم نظارت مناسب، همزمان که محیط زیست و مراتع به دلیل چرای بیرویه در حال آسیب دیدن است، نقش این بخش در اقتصاد استان قزوین ملموس نیست.
در بخش ماشین‌آلات به دلیل پهناوری و کوهستانی بودن منطقه و نیز عدم تمایل پیمانکاران برای ورود به آنجا مشکلاتی در زمینهی پسماند، راهسازی، کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی و امور عمرانی وجود دارد. شرکت تعاونی دهیاریهای بخش طارم سفلی به عنوان نمایندهای از همهی روستاهای بخش میتواند از دستاوردهای این نمایشگاه جهت تجهیز این شرکت مردمی جهت توسعهی روستایی بهره ببرد.
در بخش بهداشت و سلامت برای مثال در دهستان چوقور و قسمتهای دورافتادهی بخش به دلیل کاستیها، انگیزهی اهالی برای ماندن در روستاها کاهش پیدا کرده است. در کنار این محدودیت، ظرفیتی که در این بخش نادیده گرفته شده مربوط به چشمههای درمانی در طارم سفلی است که هیچگاه به طور جدی با نگاه تجاری و یا گردشگری درمانی به آن پرداخته نشده است که میتواند موجب درآمدزایی و اشتغالزایی مهم گردد.
در بخش آموزش وجود آموزشگاههای فنیوحرفهای و حتی مراکز دانشگاهی ضمن توسعهی روستاها زمینه را برای ارتقای این بخش به شهرستان فراهم میآورد و در ضمن پایگاهی برای بهرهمندی باغداران زیتون از مواهب فناور و دانش‌بنیان فراهم میآورد.
به طور کلی استفاده از چنین ظرفیتهایی که در دولت سیزدهم به آن توجهی ویژه شده است میتواند توانمندسازی پایدار محرومان گردد و از کلیهی ظرفیت‌های نهادهای ذیربط در این راستا استفاده شود و این منابع به ابزارهایی برای رشد تبدیل شوند و افراد مناطق محروم و کمتر توسعهیافته نظیر بخش طارم سفلی به صورت خودگردان خود را اداره کنند و انگشت اتهام صرف از دولت برداشته شود!
